پذیرفته شده برای پوستر

کد مقاله : 1130-FWMC5

¹1- بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، اهواز، ایران.

²بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

هدف این پژوهش بررسی عملکرد ‌زهکش‌های زیرزمینی در کنترل سطح ایستایی و شوری آب زیرزمینی در مزارع گندم مناطق جنوبی استان خوزستان با سطح ایستابی شور و کم‌عمق است. فاصله زهکش‌های زیرزمینی از هم 50 متر و عمق قرارگیری زهکش‌ها در خاک، شامل 8/1 تا 9/1 متر (زهکش عمیق) و 1/1 تا 2/1 متر (زهکش کم‌عمق) بود. در طول فصل رشد گندم، اندازه‌گیری عمق و شوری آب زیرزمینی در شش نوبت زمانی (30، 60، 90، 105، 120 و 150 روز پس از کشت) انجام شد. افزایش عمق زهکش‌های زیرزمینی از 2/1 به 8/1 متر موجب افزایش 5 و 2 درصد به‌ترتیب در عملکرد دانه و زی‌توده گندم شد. هر دو سیستم زهکشی در کنترل سطح ایستایی عملکرد مناسبی داشتند. از ابتدای کشت تا 100 روز پس از کشت گندم، هردو سیستم زهکشی موجب حفظ سطح ایستایی در عمق 5/1 متر شدند. سیستم زهکشی کم‌عمق موجب شد که در تمام فصل رشد گندم، شوری آب زیرزمینی بیش از 40 دسی زیمنس در متر باشد. درحالی‌که، در مزرعه با سیستم زهکشی عمیق (8/1 متر)، با افزایش تعداد روزهای پس از کشت، شوری آب زیرزمینی نیز روند کاهش داشته و ازdS.m-1 34 در 30 روز پس از کشت به شوریdS.m-1 21 در انتهای فصل کشت گندم رسید. بنابراین، به‌منظور تعیین عمق زهکش‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک در حضور آب زیرزمینی شور و کم‌عمق باید دو هدف رفع ماندابی در فصل آبیاری و جلوگیری از صعود شوری در نتیجه خیز موئینگی در دوره بدون آبیاری را در نظر گرفت.

تهویه خاک؛ زهکش‌های زیرزمینی؛ سامانه نوین آبیاری؛ شوری؛ عملکرد گندم

کاربرد مدل‌ و فنون نوین در مدیریت آب آبیاری