پهنه‌بندی تبخیر و تعرق گیـاه مرجع (چمن) و متغیرهای آب و هوایی سالانه در استان استان کردستان با روش‌های زمین‌آمار
پذیرفته شده برای پوستر
کد مقاله : 1146-FWMC5
نویسندگان
1مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
2رییس بخش آب موسسه خاک و آب
3کارمند موسسه
چکیده
استان کردستان از قطب‌های کشاورزی در ایران است. بنابراین بررسی وضعیت کردستان از نظر مقدار و پراکنش زمانی و مکانی متغیرهای آب و هوایی مؤثر بر عملکرد گیاهان اهمیت به‌سزایی دارد. در این پژوهش تلاش‌شد نقشه پراکنش میانگین بارش (P)، درجه‌حرارت هوا (T)، رطوبت نسبی هوا (RH) و تبخیر-تعرق گیاه مرجع (ET0) در مقیاس سالانه برای استان کردستان رسم‌شود. برای قابل‌اعتماد بودن میانگین و تفکیک تغییرات زمانی و مکانی داده‌های آب و هوایی، دوره آماری 30 ساله (1367-1366 تا 1396-1395) به‌عنوان دوره زمانی مشترک انتخاب‌شد. براین‌اساس از ایستگاه‌های موجود در منطقه موردمطالعه و همجوار آن فقط هشت ایستگاه هم‌دید برای استفاده در محاسبات قابل-استفاده بودند. درمجموع از 613648 داده آب و هوایی روزانه برای برآورد ET0 باروش PM-FAO56، محاسبه میانگین‌ها و ترسیم نقشه‌ها استفاده‌شد. متغیرها شامل P، بیشینه و کمینه درجه‌حرارت (Tmax و Tmin)، بیشینه و کمینه رطوبت نسبی هوا (RHmax و RHmin)، سرعت باد در ارتفاع دو متری (u2) و ساعات‌آفتابی (n) روزانه بودند. برای پهنه‌بندی میانگین متغیرهای آب و هوایی سالانه، شبیه‌ساز زمین‌آماری کریجینگ بر سهمی واریوگرام کروی برازش‌یافت. براساس نقشه‌های تهیه‌شده برای استان، میانگین P، T، RH و ET0 به‌ترتیب 474 میلی‌متر، 3/12 درجه سلسیوس، 49 درصد و 1317 میلی‌متر در سال برآوردشد. نتایج نشان‌داد میانگین P و RH از سمت غرب به شرق استان کاهش و برعکس ET0 افزایش می‌یابد. همچنین میانگین T از شمال به جنوب استان افزایش می‌یابد.
کلیدواژه ها
موضوعات